De Frans: een vernieuwde wijk begint onder de grond

Bij het grondig veranderen van een gebied denk je aan gebouwen, stoepen en bomen. Maar voordat die zichtbaar worden, is er onder de grond al veel werk verzet. Zo ook in De Frans, een woon- en werkgebied in Heerhugowaard waar gemeente Dijk en Waard werkt aan een vernieuwde, toekomstbestendige woon- en werkomgeving. 

Onder onze voeten ligt een wirwar aan kabels en leidingen: voor stroom, water, riool, glasvezel en verlichting. In De Frans komt daar zelfs een warmtenet, middenspanning en hoogspanning bij. “De grond ligt al bomvol. Alles moet passen, en we moeten er ook nog veilig bij kunnen als er iets gerepareerd moet worden,” vertelt Technisch Projectleider Martin van het Ingenieursbureau. 

Tegelijkertijd willen we boven de grond een wijk die prettig is om in te wonen, te werken en te verblijven. Dat vraagt om slimme keuzes. “Wat boven de grond zichtbaar is, moet goed samengaan met wat eronder ligt. Dat is elke keer weer een puzzel,” zegt de projectleider. Denk aan bomen, bankjes, speelplekken en verlichting: al die elementen hebben ruimte nodig, wat soms op gespannen voet staat met de techniek onder de grond.  

Bij het maken van het ontwerp werkt de gemeente samen met adviesbureaus, aannemers, ontwikkelaars, nutsbedrijven en collega’s van verschillende gemeentelijke afdelingen. De vuistregels voor het ontwerp liggen er al. Dit zijn afspraken die richting geven aan hoe de wijk eruit moet komen te zien en welke voorzieningen nodig zijn. “Iedereen heeft zijn eigen specialisme. Alleen door samen te werken, krijg je een goed ontwerp,” aldus de projectleider. 

Van idee voor de openbare ruimte tot uitvoering, doorloopt een project verschillende fases: van schetsontwerp naar voorlopig ontwerp en uiteindelijk een definitief ontwerp. Daarna volgen technische tekeningen voor de uitvoering. “Het zijn veel kleine stappen, maar het is mooi om te zien hoe je uiteindelijk een straat maakt waar je zelf overheen kunt fietsen. Dat is altijd een mijlpaal.” 

Omdat De Frans een bestaand gebied is, wonen en werken er al mensen. Overlast is niet altijd te voorkomen, maar de gemeente kijkt per situatie hoe die zo klein mogelijk kan blijven. “We kijken of we bouwverkeer kunnen scheiden van het gewone verkeer. Dat is lastig en soms ook niet mogelijk, maar belangrijk is altijd goed aandacht te hebben voor de veiligheid,” zegt de projectleider. Ook communicatie is belangrijk. “We kijken steeds hoe we bewoners en ondernemers goed kunnen informeren over wat er speelt en gaat gebeuren.” 

Duurzaamheid speelt een grote rol in het ontwerp. Klimaatverandering zorgt voor meer en heviger regenval. Daar moet de wijk op voorbereid zijn. “We zoeken slimme oplossingen om regenwater op te vangen. In sommige wijken gebruiken we wadi’s, een verlaging in het groen die regenwater opvangt en langzaam laat wegzakken in de grond. Als de ruimte beperkter is moeten we creatief zijn, zoeken naar alternatieven en goed overleggen met alle partijen.” 

De Frans is een proeftuin voor nieuwe vormen van gebiedsontwikkeling. “We doen hier veel ervaring op. Het is zoeken, puzzelen, bijsturen. Maar straks ligt er een mooie wijk, waar mensen weer jarenlang fijn kunnen wonen en werken. Daar doen we het voor!”